Hendrick Goltzius
Haarlemse graveur, tekenaar en schilder
De nabij Venlo geboren Hendrick Goltzius (1558-1617) leerde het vak van glasschilder bij zijn vader Jan Goltz te Duisburg. Van 1574 tot 1576 kreeg hij les in de graveertechniek van de uit Haarlem uitgeweken dichter, graveur, theoloog en wijsgeer Dirck Volckertsz Coornhert te Xanten. In navolging van Coornhert vestigde hij zich in Haarlem, waar hij in 1582 een bloeiend atelier had. Samen met de Vlaamse schilder-theoreticus Karel van Mander en de schilder Cornelis Cornelisz richtte hij in Haarlem een 'Academy' op.
In deze periode perfectioneerde Goltzius een extreem elegante stijl, beïnvloed door het maniërisme van Bartholomeus Spranger. In 1590-91 reisde hij naar Italië, waar hij enkele maanden in Rome verbleef en waar hij de beroemdste antieke beelden natekende. De kennismaking met de werken uit de oudheid en Renaissance betekende een ommekeer in Goltzius’ stijl, die soberder en realistischer werd.
Na zijn terugkeer in 1591 ontstonden zijn meest beroemde prenten, de zogenaamde 'Meisterstiche', taferelen uit het leven van Maria gemaakt op de manier van oude meesters als Albrecht Dürer en Parmigianino. Tegen 1600 begon Goltzius ook te schilderen. Zijn schilderijen hebben meestal mythologische onderwerpen. Zijn tekeningen, waarvan Teylers Museum een groot aantal bewaart, hebben belangrijk bijgedragen aan de ontwikkeling van de kunst in zijn tijd, vooral door zijn weergave van het landschap en de (naakt)figuur.
Hendrick Goltzius, Goltzius' rechterhand, 1588.
