Jacobus van Looy schildert De Tuin in de zomer van 1893. Hij is net in Amsterdam teruggekeerd van een bezoek aan Parijs. Daar heeft het werk van Franse impressionisten hem betoverd. Dat is goed te zien aan de luchtige penseelstreken en de 'fotografische’ kadering van de voorstelling. In Nederland is op dat moment weinig interesse voor het impressionisme. Maar zo negatief als de kranten schrijven over de expositie in kunstenaarssociëteit Arti, zo positief reageren collega’s. De directeur van Museum Boijmans is ‘perplex’ en Isaac Israëls noteert: ‘Het is het beste schilderij dat er is [in Arti], dus er is geen kwestie van of jij had de medalje moeten hebben’.

Van Looy heeft het doek niet buiten geschilderd, maar midden in de Amsterdamse nieuwbouwwijk de Pijp. De vrouw in de bloemenzee is Van Looy’s echtgenote Titia van Gelder. De jonggehuwden zijn pas in de Rustenburgerstraat komen wonen: de tuin ligt achter hun huis. Jacobus van Looy was een dubbeltalent, een schilder-schrijver. Daarmee sloot hij aan bij de Tachtigers, een vernieuwende beweging van gelijkgestemde kunstenaars, schrijvers en componisten. Als schilder maakte Van Looy eerst vooral landschappen, portretten en stadsgezichten. Later richtte hij zich op de bloemen en vruchten uit zijn eigen tuin. Dit is het eerste voorbeeld van de slechts vijf grote bloemenschilderingen die van hem bekend zijn.