Voor het eerst te zien in Nederland: een marmeren beeld van Michelangelo
De 'Apollo-David' komt naar Teylers Museum tijdens 'De mannen van Michelangelo' (15 oktober t/m 25 januari)
donderdag 14 augustus 2025
Teylers Museum heeft het beeld 'Apollo-David' kunnen toevoegen aan de tentoonstelling 'De mannen van Michelangelo'. Daarmee komt er voor het eerst een marmeren beeld van Michelangelo naar Nederland. Het Museo Nazionale del Bargello in Florence was bereid het uit te lenen voor de tentoonstelling. Conservator Terry van Druten: ‘In dit beeld komen al Michelangelo’s grootste kwaliteiten samen.’
De mannen van Michelangelo gaat over de fascinatie van Michelangelo Buonarroti (1475-1564) voor het mannelijk lichaam. Ruim twintig tekeningen van Michelangelo uit de collectie van Teylers Museum – die al sinds 1790 in het bezit zijn van het oudste museum van Nederland – worden aangevuld met internationale bruiklenen uit onder meer het British Museum, het Louvre, het Uffizi en het Metropolitan Museum. Daar komt dus nu de Apollo-David bij. Het overgrote deel van Michelangelo's sculpturen bevindt zich in Italië. Daarbuiten zijn slechts een vijftal marmeren beelden permanent te zien. Van al zijn beelden wordt slechts een klein aantal, maar heel zelden, uitgeleend. Het is daarom bijzonder – en zelfs de allereerste keer – dat een sculptuur van Michelangelo te zien is in Nederland. Het beeld voegt zich in de tentoonstelling bij twee reeds toegezegde kleine beeldjes die Michelangelo als voorstudies maakte in was en hout, afkomstig uit de collectie van Casa Buonarroti in Florence – eveneens een primeur.
Apollo-David
Michelangelo maakte het 150 centimeter hoge beeld rond 1530. Omdat de sculptuur onvoltooid is, waren kunsthistorici het er lang niet over eens of het de mythische god Apollo moet voorstellen of misschien de Bijbelse held David. Hoewel er inmiddels weinig twijfel is dat het Apollo is, staat hij daarom bekend als Apollo-David. Michelangelo maakte het beeld in opdracht van Baccio Valori, op dat moment gouverneur van Florence namens de Medici-paus Clemens VII. Toen Michelangelo na een machtswisseling de stad verliet, bleef het beeld onvoltooid achter. In de Apollo-David komen alle kwaliteiten van Michelangelo samen. Door zijn virtuoze beheersing van het harde marmer, zijn grondige kennis van de klassieke beeldhouwkunst en zijn grote deskundigheid op het terrein van de anatomie was Michelangelo in staat het gedraaide lichaam van de jonge god fenomenaal weer te geven terwijl hij naar achter reikt om een pijl uit de koker op zijn rug te halen.
Michelangelo Buonarroti (1475-1564), Apollo-David, ca. 1530.
Collectie Museo Nazionale del Bargello, Florence
Compleet verhaal
Terry van Druten: ‘We zijn ontzettend blij dat het beeld komt, het kon eigenlijk niet ontbreken in de tentoonstelling. We laten zien hoe Michelangelo’s beroemde en invloedrijke mannenlijven tot stand kwamen. Dat doen we vooral aan de hand van zijn tekeningen – en Michelangelo is een van de meest fenomenale tekenaars uit de kunstgeschiedenis. Je kijkt als het ware over zijn schouder mee hoe hij bijvoorbeeld de iconische Schepping van Adam ontwerpt voor de Sixtijnse Kapel. Boven alles was Michelangelo echter beeldhouwer. Dankzij de Apollo-David kunnen we laten zien hoe in zijn beeldhouwkunst alles samenkomt. Niet alleen technische en artistieke aspecten, maar ook hoe je in dit beeld zijn persoonlijke voorkeur voor het jonge mannenlichaam lijkt te kunnen zien.’
Nieuw licht
De mannen van Michelangelo is te zien in Teylers Museum van 15 oktober tot en met 25 januari. De tentoonstelling werpt nieuw licht op het denken en doen van Michelangelo, ondersteund door een boek met essays van Michelangelo-specialisten Michael Rocke, Raymond Carlson, Eric Boot, Marieke van den Doel, Jennifer Sliwka, Paul Joannides, Teylers-conservator Terry van Druten en gastconservatoren Martin Gayford en Klazina Botke. De publicatie verschijnt in het Nederlands, Engels en Duits en wordt uitgegeven door Hannibal Books.
De ticketverkoop start op 1 september. Wil je als eerste bestellen? Meld je dan voor zaterdag 22 augustus aan voor de speciale Michelangelo-nieuwsbrief.
