Het oudste museum van Nederland
1784 tot nu
Altijd te zien
Teylers Museum
Families, Volwassenen
Stap in een tijdmachine! Teylers Museum is het oudste museum van Nederland. Vanaf 1784 is het onafgebroken voor het publiek opengesteld. Al bijna 250 jaar! Fossielen, mineralen, instrumenten, boeken, munten, penningen, schilderijen en tekeningen: hier werden kunst en wetenschap gestimuleerd en de aarde en het leven in kaart gebracht. De collecties worden tot op de dag van vandaag in de oorspronkelijke, historische zalen getoond. Ook het monumentale woonhuis van grondlegger Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778), dat grenst aan de Ovale Zaal is onderdeel van je bezoek.
Plattegrond
Pieter Teylers Huis
In het voormalig woonhuis van Pieter Teyler komt zijn gedachtengoed tot leven. Het Huis kun je zien als het startpunt van Teylers Museum. Het unieke Rijksmonument behoort tot de best bewaarde historische interieurs van Nederland uit de 18de eeuw. Het Huis is onderdeel van het bezoek aan Teylers Museum. Het is niet nodig om een apart ticket te kopen.
Archieffoto Ovale Zaal
Ovale Zaal
Achter Teylers woning in de Damstraat werd een ‘boek- en konstzael' gebouwd. Deze Ovale Zaal werd in 1784 opengesteld voor bezoekers en is sindsdien vrijwel onveranderd gebleven. In de Ovale Zaal staan de instrumenten opgesteld waarmee Martinus van Marum onderzoek deed naar zuurstof en elektriciteit. In dezelfde zaal is ook de mineralencollectie te vinden, nog steeds geordend zoals in de achttiende eeuw.
Uitbreidingen
Al snel na de opening van Teylers Museum wordt de Ovale Zaal te klein voor de nieuwe verzamelingen en vele activiteiten. In 1826 opent een vleugel met op de begane grond twee zalen, voor lezingen en voor de collectie geologie, en boven een Leeszaal met bibliotheek. De benedenzalen dienen achtereenvolgens als paleontologisch museum, demonstratieruimte en schilderijenzaal.
Schilderijenzaal
Schilderijenzaal
Schilderijenzalen
In de 19de eeuw breidt Teylers Museum flink uit. In 1838 opent er een zaal voor ‘hedendaagse’ kunst: alle schilderijen die hier hangen zijn gemaakt aan het einde van de 18de eeuw en in de eerste helft van de 19de eeuw. De schilderijencollectie groeit zó snel dat een tweede toonzaal nodig is. In 1893 is de zaal voltooid. De werken van levende Nederlandse kunstenaars krijgen hier een plek, onder meer van de Haagse School.
Fossielenzalen
De opstelling van de vitrines en voorwerpen in deze zalen is vrijwel onveranderd sinds de inrichting in 1885. De fossielen en gesteenten zijn nog grotendeels geordend volgens de systematiek van die tijd. Deze collectie is destijds aangekocht als bronnenmateriaal voor toekomstig onderzoek: over het ontstaan en het uitsterven van soorten en de plek van de mens in de natuur. In de authentieke historische vitrines kun je de hele ontwikkeling van de paleontologie – de leer van de versteende sporen van levende wezens – als wetenschap teruglezen.
Instrumentenzaal
In tien grote vitrines staan natuurwetenschappelijke instrumenten die ooit in dit museumgebouw zijn gebruikt voor experimenten of demonstraties. Dicht opeengepakt, zoals gebruikelijk in laboratoriumkasten. Deze voorwerpen zijn het tastbare bewijs voor wetenschappelijke vooruitgang door de eeuwen heen. Hoe bewaar je geluid? Kun je het door de lucht verzenden? Kun je elektriciteit beheersen? In het midden staat de grote elektriseermachine uit 1784, die een eeuw later hierheen is verplaatst vanaf haar oorspronkelijke plek in de Ovale Zaal.
Instrumentenzaal
Lorentz thuis, aan zijn bureau.
Collectie AIP, Emilio Segrè Visual Archives.
Lorentzlab
Vanaf de opening in 1784 tot het begin van de 20ste eeuw is Teylers Museum een centrum van actief wetenschappelijk onderzoek, waarvan een breed publiek de resultaten met eigen ogen kan zien. Wist je dat natuurkundige en Nobelprijswinnaar Hendrik Antoon Lorentz hier van 1909 tot zijn dood in 1928 een eigen laboratorium heeft? Belangrijke wetenschappers, onder wie Einstein, bezoeken hem daar. Met de restauratie en openstelling van het voormalige lab brengt Teylers Museum Lorentz’ natuurkundige collectie weer tot leven.
Ontdek meer
